In 2021 tonen alle indicatoren die de verkoop van antibiotica in de diergeneeskunde in België beschrijven, een daling ten opzichte van 2020: -8,4% voor de totale verkoop, -12,3% voor colistine, -12,9% voor de met antibiotica gemedicineerde voeders en -42,8% voor de kritisch belangrijke antibiotica. Het percentage alarmgebruikers moet evenwel aandachtig opgevolgd worden in de varkens- en vleeskalversector.

M-teamUGent, DGZ, Hooibeekhoeve en ILVO willen binnen een VLAIO-ondersteund project een grote veldproef voorbereiden rond selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitisgevallen op basis van sneltesten voor kiemgroei. Buitenlandse ervaringen met dit nieuwe concept zouden zo ook op Vlaamse melkveebedrijven uitgerold kunnen worden. Binnen dit project zal nagegaan worden wat de impact is op het antibioticumgebruik, de uiergezondheid en de melkproductie.

AMCRA is aanwezig op de stand ‘diergezondheid’ van de Libramont beurs van vrijdag 29 juli tot en met zondag 31 juli. Bezoek onze stand en maak kans op een leuk cadeautje na een draai aan het rad van fortuin! Zit je nog met vragen, zoals: Wat is antibioticaresistentie? Wat betekent die BD100 op het benchmarkrapport? Of wat betekent het voor een veehouder als hij in de groene, gele of rode zone zit? Breng uw antibioticagebruiksrapport mee en AMCRA geeft antwoord op uw vragen!

De website van AMCRA is voortaan ook beschikbaar in het Engels. Zo is er ook voor het Engelstalig publiek de mogelijkheid om relevante informatie te vinden over de missie en werking van AMCRA, het antibioticumbeleid bij dieren in België, de Visie 2024, en de benchmarking van veehouders en dierenartsen.
Aarzel dus niet om uw contacten op de hoogte te brengen van de beschikbaarheid van de AMCRA website in het Engels.

AMCRA heeft haar activiteitenverslag voor 2021 gepubliceerd. U vindt er de activiteiten en realisaties voor het voorbije jaar 2021.

Diergezondheidszorg Vlaanderen heeft in nauwe samenwerking met ARSIA een nieuwe dienst ontwikkeld; bedrijven coachen met focus op dierziektepreventie, een betere bioveiligheid, een effectievere beheersing van ziekteproblemen door vroege detectie van signalen, en een meer verantwoord en duurzaam antibioticagebruik, vanuit de invalshoek ‘beter voorkomen dan genezen’. Één van de belangrijkste doelstellingen om de diergeneeskunde verder te richten op preventie, aldus DGZ en ARSIA.

De World Organisation for Animal Health (WOAH) rapporteert het antibioticumgebruik bij dieren wereldwijd voor landen die lid zijn van deze organisatie. Het is het zesde rapport van de WOAH (opgericht als OIE) dat antibioticumgebruiksgegevens op dergelijke grote schaal weergeeft. Honderdzevenenvijftig landen over de hele wereld dienden data in voor 2020 over hun antibioticumgebruik bij dieren. Tetracyclinen blijven wereldwijd de meest gebruikte antibioticumklasse in de diergezondheid, en hoewel sommige antibioticumklassen die voor gebruik bij de mens van cruciaal belang worden geacht, nog steeds worden gebruikt, vertegenwoordigen zij slechts een klein deel van het totaal gebruik. Negenenzestig procent van de deelnemende landen zegt geen antimicrobiële stoffen als groeibevorderaar te gebruiken. Ook is er aanzienlijke vooruitgang geboekt met de geleidelijke stopzetting van het gebruik van enkele antibiotica met hoogste prioriteit, zoals colistine. Gebaseerd op kilogrammen dierlijke biomassa, blijft het gebruik van antimicrobiële middelen bij voedselproducerende dieren in de loop van de tijd wereldwijd dalen. Alle deelnemende landen hebben belangrijke vooruitgang geboekt en verdere inzet is nog steeds nodig om te komen tot een duurzaam gebruik ervan.

Bent u dierenarts en wenst u een opleiding te volgen over een actueel thema?

AMCRA biedt u volgende webinar aan: “One Health: dierenartsen op de eerste lijn!”

Drie goeie redenen om deze webinar te volgen:
- Wetenschappelijke inhoud specifiek gericht op dierenartsen

- Bijscholing erkend door de NGROD: 2 EBP na geslaagde evaluatietoets

- Mogelijkheid om vragen te stellen aan het einde van de webinar

De nieuwste barometerresultaten bevatten de gebruikte tonnen antibiotica bij varkens, vleeskalveren, vleeskippen en leghennen in de periode januari 2021 tot en met december 2021. Er wordt opnieuw een daling vastgesteld ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Deze trend wordt ook gezien voor de kritisch belangrijke antibiotica.

Voor alle varkenshouders in België werd eind april een nieuw antibioticumbenchmarkrapport beschikbaar gesteld op de SanitelMed applicatie.

Het wordt steeds aangeraden dat de veehouder samen met de bedrijfsdierenarts de resultaten van dit rapport bespreekt. In tandem gaan zij na hoe op het bedrijf het best kan worden gestreefd naar een verantwoord antibioticumgebruik.

AMCRA ontwikkelde 10 e-learning modules onder de vorm van videofragmenten om elkeen die geïnteresseerd is in het onderwerp visueel te informeren over het probleem en de aanpak van antibioticumresistentie.

In de loop van 2021 en begin 2022 werden door AMCRA webinars ontwikkeld voor de belangrijkste voedselproducerende diersoortsectoren: varken, pluimvee en rundvee.

Heeft u deze webinars voor dierenartsen en veehouders over diverse problematieken gemist? Geen nood! U kunt de afzonderlijke topics herbekijken via het YouTube kanaal van AMCRA!

Het kwaliteitslabel Belpork vzw is op zoek naar AB coaches die zich willen engageren om alarmgebruikers te begeleiden in hun traject naar een lager en verantwoord antibioticumgebruik in de varkenssector.

Om de selectiedruk te beperken en de ontwikkeling en de verspreiding van antibioticumresistentie bij bacteriën van runderen te vermijden, dient groepsbehandeling (metafylaxie) beperkt te worden en nooit als standaardbehandeling ingezet te worden. Preventief antibioticumgebruik is bovendien niet langer toegestaan sinds 28 januari 2022 (Verordening EU 2019/6). AMCRA ontwikkelde een advies met maatregelen voor de rundveesector rond groepsbehandelingen met antibiotica. De werkgroep is van mening dat een combinatie van verschillende strategieën en maatregelen het beste effect zal hebben bij het verminderen van de nood aan groepsbehandelingen. Om de dierenarts en veehouder makkelijk wegwijs te maken in de nieuwe aanbevelingen, werd een eenvoudige beslissingsboom opgemaakt.

Antibiotica worden bij pluimvee uitsluitend in groep toegediend. Dit resulteert in een grote selectiedruk op de microbiota van pluimvee. Preventief antibioticumgebruik is bovendien niet langer toegestaan sinds 28 januari 2022 (Verordening EU 2019/6). AMCRA ontwikkelde een advies met maatregelen voor de pluimveesector rond groepsbehandelingen met antibiotica. De werkgroep stelt via een eenvoudige beslissingsboom de te volgen stappen voor die van toepassing moeten zijn op het gebruik van antibiotica in een groep pluimvee, in het bijzonder bij de behandeling van Enterococcose en bacteriële enteritis.

Om de selectiedruk te beperken en de ontwikkeling en de verspreiding van antibioticumresistentie bij bacteriën van runderen te vermijden, dient groepsbehandeling (metafylaxie) beperkt te worden en nooit als standaardbehandeling ingezet te worden. AMCRA ontwikkelde daarom een advies met maatregelen voor de rundveesector rond groepsbehandelingen met antibiotica. De werkgroep is van mening dat een combinatie van verschillende strategieën en maatregelen het beste effect zal hebben bij het verminderen van de nood aan groepsbehandelingen.

Surveillance is een belangrijk instrument voor het sturen van beleid ter preventie en bestrijding van infecties, het vaststellen van interventiestrategieën, het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en het sturen van onderzoeksprogramma's. Daartoe bestaan er gevestigde nationale bewakingsprogramma's voor zowel het gebruik van antimicrobiële stoffen als het toezicht op het vóórkomen van antimicrobiële resistentie (AMR) bij mensen, voedselproducerende dieren, de voedselketen en het milieu. De verschillende programma's zijn opgezet met verschillende doelstellingen en het was tot nu toe moeilijk om een duidelijk overzicht te krijgen van de Belgische situatie voor alle sectoren. Het BELMAP-rapport, het eerste Belgische "One Health"-rapport over AMR, heeft als doel de resultaten en trends van de bestaande monitoringprogramma's samen te vatten, mogelijke lacunes te identificeren en algemene aanbevelingen te formuleren om de monitoring te verbeteren.

Het Belgische nationale actieplan ter bestrijding van antibioticumresistentie is nu officieel van kracht. Dit plan is gebaseerd op een gemeenschappelijke "One World, One Health"-aanpak, waarbij iedereen verantwoordelijk is voor de problematiek en samenwerkt om de best mogelijke zorg voor mens en dier, veilig voedsel en een gezonde leefomgeving te bieden aan alle burgers. Vanuit het ‘One Health’ principe integreert het plan de doelstellingen en acties van de dierlijke en de humane sector en van het leefmilieu.
Dit plan dat wordt gecoördineerd door de FOD Volksgezondheid, bevordert de samenwerking tussen de drie sectoren, alsook tussen de verschillende federale overheidsdiensten en gefedereerde entiteiten. Voortbouwend op de reeds geboekte vooruitgang, maar zich bewust van de uitdagingen die er nog liggen, zijn AMCRA, de bevoegde federale autoriteiten en de hele veterinaire en diergezondheidssector verheugd over de mogelijkheden die dit "One Health"-actieplan zal bieden om de strijd tegen antibioticumresistentie te verbeteren.

Het Europese Geneesmiddelenagentschap heeft haar 11de rapport gepubliceerd over de verkoopcijfers van antibiotica voor dieren in 31 Europese lidstaten in 2019 en 2020 (ESVAC-rapport). Dit rapport toont dat de verkoop van antibiotica bij dieren in Europa met 43,2 % daalde tussen 2011 en 2020, gebaseerd op 25 landen die data konden aanleveren voor die volledige periode. Van de 31 rapporterende landen staat België op de 9e plaats van de grootste gebruikers.
Wat betreft de kritische belangrijke antibiotica voor de mens, werden ook enkele belangrijke dalingen vastgesteld.

Het Europese Voedselagentschap (EFSA) heeft beroep gedaan op verschillende deskundigen om een overzicht te maken van het belang van antibioticumresistente bacteriën en die hun rol in de diergezondheid van verschillende diersoorten. Dit werk dient als uitgangspunt voor een toekomstige rapportering van de dreiging die deze resistente bacteriën vormen voor de gezondheid van de betrokken diersoorten. De gevolgen voor de diergezondheid van deze meest relevante bacteriën en de vraag of zij in aanmerking komen om in het kader van de diergezondheidswetgeving te worden opgenomen en gecategoriseerd, zullen in afzonderlijke wetenschappelijke adviezen worden beoordeeld.
Deze EFSA rapporten vormen relevante informatie om ook voor de in België gehuisveste voedselproducerende en gezelschapsdieren kennis te verwerven over het voorkomen van resistentie bij pathogenen en op basis daarvan gerichte therapieën te kunnen toepassen.

Antibiotica worden bij pluimvee uitsluitend in groep toegediend. Dit resulteert in een grote selectiedruk op de microbiota van pluimvee. De werkgroep is van mening dat er enerzijds minder antibiotica moeten gebruikt worden, maar dat anderzijds een verantwoorde keuze van het antibioticum primordiaal is.

Bent u praktijkdierenarts voor honden en katten en beschikt u nog niet over een poster met richtlijnen voor verantwoord antibioticumgebruik bij hond en kat? Vraag dan nu de hernieuwde editie aan via het info@amcra.be adres!

Het 3de JIACRA rapport bevat de resultaten van uitgebreide analyses van antibioticumgebruik- en resistentiedata bij bacteriën afkomstig van mens en dier in de Europese Unie. Doel is om verbanden op te sporen tussen humaan en veterinair antibioticumgebruik enerzijds en het voorkomen van antibioticumresistentie bij bacteriën van mens en dier.

AMCRA publiceerde onlangs een advies omtrent het rationeel gebruik van antibiotica bij het droogzetten van melkkoeien. Eén van de richtlijnen betreft de keuze van het antibioticum, waarbij in de afwezigheid van een etiologische diagnose, idealiter een Gram + smalspectrumantibioticum als voorkeurstherapie gekozen wordt. Dit omwille van het feit dat Gram + bacteriën een grote meerderheid van de geïsoleerde ziektekiemen vormen in geval van subklinische mastitis (de ziektekiemen die een probleem vormen in de meeste van de huidige infecties vóór droogzetting). Aangezien op basis van de gepubliceerde gegevens door MCC-Vlaanderen en ARSIA, de prevalentie van resistentie van deze bacteriën tegen smalspectrum antibiotica laag is, kan in de afwezigheid van een etiologische diagnose, het gebruik van breedspectrum antibiotica en van kritische antibiotica voor de behandeling van de huidige infecties bij droogzetting verminderd en vervangen worden door een Gram + smalspectrummiddel.

In de melkveesector wordt het grootste aandeel van de gebruikte antibiotica ingezet voor de uiergezondheid. Antibioticahoudende droogzetpreparaten vertegenwoordigen een groot gedeelte van de gebruikte intramammaire producten en worden vaak profylatisch of metafylactisch aangewend. Ze bevatten ook vaak breedspectrum middelen. Om die redenen werd door AMCRA advies opgesteld over het rationeel gebruik van antibiotica bij het droogzetten van melkkoeien.