Varken

Om te voldoen aan EU-verordening 2019/06, die voorziet in de verzameling van gegevens en rapportage over de verkoop en het gebruik van antibiotica voor dieren, zal het verzamelen van gebruiksgegevens geleidelijk worden uitgebreid tot alle voedselproducerende dieren. Momenteel worden in Sanitel-Med al gebruiksgegevens verzameld voor varkens, legkippen, vleeskippen en vleeskalveren. Om efficiënt te kunnen werken wenst het FAGG dat het verzamelen van gegevens in Sanitel-Med reeds vanaf 1 januari 2023, dus vóór de publicatie van de wijziging van het koninklijk besluit van 21 juli 2016, wordt uitgebreid tot runderen, alle pluimvee van de soort kip en alle pluimvee van de soort kalkoen. Het is de bedoeling om proactief te werken aan de optimalisering van de gegevensstroom. Deze gegevens van diersoorten waarvoor de registratie van het gebruik van antibiotica momenteel nog niet verplicht is, zullen door het FAGG voor geen ander doel worden gebruikt dan de voorbereiding van het verzamelen en het analyseren van de gegevens, met inbegrip van het bouwen van analysemodellen, met Sanitel-Med als gegevensbron.

Er wordt opnieuw een daling vastgesteld in het totaal aantal ton gebruikte antibiotica ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Enkel bij pluimvee lijkt er een stabilisatie tot zelfs lichte stijging op te treden en dit voor de tweede rapportering op rij.

De Barometer toont ook een voortgezette stijging in het gebruik van de (fluoro)quinolones in de pluimveesector (specifiek de braadkippen). Het aantal gebruikte kilogram (fluoro)quinolones kent opnieuw een forse stijging in de periode oktober 2021 – september 2022 (523.9 kg) ten opzichte van de periode juli 2021 – juni 2022 (395.6 kg). Er is nu ook een toename in het aantal bedrijven dat deze middelen inzet in vergelijking met voorgaande barometerresultaten (10.9% in de periode oktober 2021 – september 2022 ten opzichte van 9.2% in de periode juli 2021 – juni 2022. Een stijging wordt ook gezien in de vleeskalversector tussen de periode juli 2021 – juni 2022 (38.3 kg) en de periode oktober 2021 – september 2022 (55.5 kg) met een lichte toename in het aantal bedrijven dat deze middelen gebruikt (24.1% versus 25.2%).

Volgens de zesde opeenvolgende barometer wordt er bij varkens geen gebruik van 3^de/4^de generatie cefalosporines vastgesteld en blijft het colistinegebruik verder dalen.

De figuren in het kader van de sectorspecifieke doelstellingen tonen ook mooie resultaten. Voor alle diercategorieën is er een verdere daling van de BD₁₀₀, wat zich vertaalt in minder ‘rode’ bedrijven en meer ‘groene’ bedrijven. De braadkippensector vormt ook hier een uitzondering met een stabilisatie van de BD₁₀₀.

Tot slot willen we de aandacht vestigen op twee nieuwe figuren, toegevoegd op het einde van de Barometer. De eerste figuur toont het totaal aantal ton antibiotica per benchmark-kleurscore voor de drie diersoorten. Bij varkens bijv. zien we dat bijna 16 ton (= bijna 25%) van het totale gebruik bij varkens zich situeert in de rode kleurscore; dit is de som van het aantal ton over alle bedrijven met een rode diercategorie, specifiek gebruikt in die rode diercategorie(ën). De tweede nieuwe figuur toont het totaal aantal ton antibiotica per benchmark-kleurscore voor de verschillende diercategorieën. Bij varkens bijv. illustreert deze figuur dat ongeveer 7 ton ofwel 28% van het totaal aantal ton bij gespeende biggen zich in de rode kleurscore bevindt. Deze info is een interessante aanvulling op de figuur waar het percentage bedrijven getoond wordt per diercategorie die zich in de groene, gele of rode zone bevindt. Er zijn bijv. slechts 6.6% bedrijven met gespeende biggen die in rode zone zitten. M.a.w. deze bedrijven zijn buitenproportioneel verantwoordelijk voor het gebruik in deze diercategorie.

De Barometer toont het jaarlijks totaal AB gebruik dat per diersoort geregistreerd werd in SANITEL-MED uitgedrukt in aantal ton, steeds opschuivend met een kwartaal (‘rollend kwartaal’). Naast het totaalgebruik worden er ook drie diergeneeskundig belangrijke antimicrobiële families uitgelicht, nl. de polymyxines (colistine) en de families met een rode AMCRA kleurcode, namelijk de fluoroquinolones en de 3^e en 4^e generatie cefalosporines. Om een idee te geven van het aandeel dat wordt gedekt door SANITEL-MED in het totale diergeneeskundige AB gebruik, staat in elke figuur ter referentie het aantal ton of kg dat in 2021 volgens de BelVet-Sac data werd verkocht in België. Deze overzichtscijfers zijn niet genormaliseerd (biomassa). Het BelVet-SAC rapport met verkoopdata voor 2022 zal gepubliceerd worden eind juni 2023 en vanaf dan ook meegenomen worden in de publicatie van de barometer. De cijfers in de barometer zijn uitgedrukt in absolute cijfers (ton, kg). Gezien de biomassa per diersoort effectief enige procenten per jaar stijgt of daalt, gelden deze cijfers niet als een referentie van het gebruik bij de verschillende diersoorten. Daarnaast wordt per diersoort en -categorie de evolutie van enkele percentielen getoond, wat de verdeling van de BD100 over de bedrijven in de benchmarkgroepen beschrijft. Tot slot worden ook het percentage bedrijven in de verschillende kleurzones getoond.