- maart 14, 2024
- Category: WHO categorisatie
De Wereldgezondheidsorganisatie brengt een update van categorisatie van antibiotica volgens belang voor volksgezondheid
De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) heeft recent een nieuwe categorisatie gepubliceerd van de ‘Medically Important Antimicrobials’ (MIA). Deze lijst is de 7de uitgave en daarmee een update van de in 2018 gepubliceerde ranking van de ‘critically important antimicrobials’. Nieuw is de toevoeging van een categorie ‘uitsluitend vergund voor humaan gebruik’ en een categorie ‘uitsluitend vergund voor gebruik bij dieren’.
De categorisatie rangschikt antibiotica volgens het klinisch belang ervan voor de volksgezondheid en houdt hierbij rekening met het risico op de ontwikkeling en spreiding van antibioticaresistentie. Het doel van de categorisatie is aan te duiden welke antibioticaklassen die ook bij dieren gebruikt worden een hoger risico vormen voor mensen. Antibiotica die uitsluitend vergund zijn voor gebruik bij dieren en niet bij mensen, worden beschouwd als middelen met het laagste risico.
Het doel van deze lijst is om beleidsmakers, dierenartsen, … te informeren over de graad van belang van antibiotica gebruikt bij mensen, en op basis daarvan aanbevelingen te maken voor verantwoord antibioticumgebruik in de dierlijke sector.
Onderstaande figuur toont hoe antibiotica onderverdeeld worden in verschillende graden van risico voor de ontwikkeling en spreiding van antibioticaresistentie, en hun belang voor de behandeling van infecties bij mensen.
In de categorie van de ‘critically important antimicrobials with highest priority’ (HPCIA) bevinden zich:
- 3de en 4de generatie cefalosporines
- Fluoroquinolones
- polymyxines (colistine)
- fosfonic acids en afgeleiden (fosfomycine)
In België hebben de 3de en 4de generatie cefalosporines en fluoroquinolones een rode AMCRA kleurcode. Hun gebruik bij dieren is onderhevig aan specifieke voorwaarden, vastgelegd in het KB van 21 juli 2016 en het gewijzigde KB van 21 juli 2016. Deze middelen worden daardoor met de grootste voorzichtigheid aangewend bij dieren.
Colistine heeft volgens de AMCRA-richtlijnen een oranje kleurcode. AMCRA publiceerde in 2018 een advies met aanbevelingen over het gebruik van dit antibioticum bij dieren (“Advies over het gebruik van colistine in de diergeneeskunde”). Bovendien wordt het gebruik van colistine strikt onder de loep genomen: in 2022 was de verkoop van colistine op een niveau van 0,52 mg/kg biomassa, een stuk onder de doelstelling van max. 1 mg colistine/kg biomassa eind 2024. Ook de Barometerresultaten tonen een verdergezet laag gebruik bij varkens, vleeskalveren en pluimvee.
Het gebruik van fosfomycine bij dieren is in België niet vergund.
Ten opzichte van de vorige editie van de lijst van de ‘medically critically important antimicrobials’ van de WHO verschoven enkele antibioticaklassen die ook in België in de diergeneeskunde worden gebruikt, van prioriteit:
- De aminopenicillines worden niet langer als ‘critically important’ beschouwd, maar verschuiven naar de categorie ‘highly important’;
- Macroliden worden ‘critically important antibiotics’ in plaats van ‘critically important antibiotics with highest priority’
- Andere klassen die van prioriteit verschoven zijn de nitro-imidazoles en de fosfonic acids en afgeleiden (fosfomycine), maar deze worden niet bij dieren gebruikt in België.
Deze geüpdatete lijst vormt een belangrijk document bij een revisie van de AMCRA-richtlijnen, opgenomen in het e-formularium (www.e-formularium.be).
